[secretera].
portal bibliofilsko-aukcyjny

Marcin Polak. Sermones [...] de tempore et de sanctis super epistolas et evangelia cum promptuario exemplorum. Argentine (Strasburg) 1488. [Johann (Reinhard) Grüninger], 4°, k. [263], ręcznie wykonane kolorowe inicjały, opr. z epoki, deski obleczone skórą. 46 000,-

E.XXII, 201. ISTC im00330000. USTC 746917. Inkunabuł. Wydanie drugie (lub trzecie?). Zbiór kazań autorstwa Marcina Polaka (ur. pomiędzy 1215 a 1220 – zm. 1279), zwanego również Marcinem z Opawy. Autor był polskim dominikaninem, penitencjarzem kurii papieskiej i kapelanem papieży, arcybiskupem gnieźnieńskim i kronikarzem. Jego najważniejszym dziełem jest „Chronica pontificum et imperatorum”, która w późnym średniowieczu stała się jednym z najpopularniejszych zarysów historii powszechnej, tłumaczonym na wiele języków obcych. Powszechnie wykorzystywano też jego „Margarita Decreti”, czyli kompendium wiedzy kanonicznej średniowiecza. Dzieła te rozsławiły autora w całej Europie jako wielkiego intelektualistę. „Sermones de tempore et de sanctis” to typowy dla średniowiecza zbiór 322 kazań, które miały stanowić wzór i pomoc dla kaznodziejów. Składa się z dwóch części: w pierwszej ujęto kazania przeznaczone na poszczególne święta i okresy roku liturgicznego, w drugiej zawarto te inspirowane żywotami świętych. Całość kończą exempla, czyli historie służące do obrazowego wyjaśniania prawd moralnych i norm chrześcijańskiego życia. Dzieło powstawało zapewne w latach 1261-1268, w czasie, gdy autor przebywał na dworze papieskim. W średniowieczu rozpowszechnione było w wielu rękopiśmiennych kopiach, a w XV w. doczekało się przynajmniej dwóch wydań drukiem, co wskazuje na jego sporą popularność (wyd. pierwsze 1484 r.). Dzieło wydrukowane nieco ponad 30 lat po Biblii Gutenberga miało naśladować swym wyglądem rękopiśmienne kodeksy (druk dwuszpaltowy, informacje wydawnicze umieszczone w kolofonie na końcu dzieła). Odbito na pięknym, mocnym papierze. Oprawa późnogotycka: brązowa skóra, na licach tłocz. na ślepo dekoracja w formie powtarzanych wizerunków owocu granatu z rozetkami. Inicjały i rubrykacje wykonane ręcznie czerwonym i niebieskim atramentem. Marginalia. Noty własnościowe, w tym z przełomu XV/XVI w. (m.in. zakonnika ze zgromadzenia Sług Najświętszej Marii Panny, tzw. serwitów) oraz późniejsze, osiemnastowieczne z terenów niemieckich (Norymberga, Erfurt). Drobne defekty i ubytki skóry opr., poza tym stan bardzo dobry. Wielka rzadkość!!!

Lit.: D. Wójcik, Dominikanin Marcin Polak – autor kazań De tempore et de sanctis, „Przegląd Tomistyczny”, 9, 2003, s. 255-278.

Ilośc odsłon: 23