[secretera].
portal bibliofilsko-aukcyjny

[Insurekcja kościuszkowska]. Korrespondent Narodowy y Zagraniczny.Pismo peryodyczne. [Pismo Peryodyczne Korrespondenta]. Warszawa, styczeń – czerwiec 1794. Nr 1-11, 13-27, 30-38, 40-44, 46-47, 51.B.w., 8°, s. 240, 261-584, 625-836, 861-992, 1025-1072, 1145-1164, opr. XIX w., płsk. 1200,-

E.XX, 102. Oferowany egzemplarz obejmuje pierwsze półrocze 1794 r. Gazeta stanowi kontynuację „Korrespondenta Warszawskiego”, który przestał ukazywać się na skutek denuncjacji dokonanej przez przeciwnika pisma, księcia Łuskinę przed Sejmem Grodzieńskim (11 stycznia 1793 r. odbył się proces przeciw starej redakcji – pierwszy proces prasowy w polskiej historii). Nowa gazeta ukazywała się dwa razy w tygodniu, w 1793 r. pod tytułem „Korrespondent Kraiowy i Zagraniczny”, a następnie od stycznia 1794 r. jako „Pismo Peryodyczne Korrespondenta” (do nr 31), a po wybuchu insurekcji tytuł przyjął postać „Korrespondent Narodowy y Zagraniczny”. W okresie objętym przez oferowany zbiór redaktorem był ksiądz Karol Malinowski (1741-po 1796), zwolennik reform i modernizacji. W treści wiele wiadomości dotyczących gorącej sytuacji w Polsce i całej Europie oraz w Ameryce Północnej (m.in. uniwersał króla Stanisława Augusta z 7 stycznia 1794 r. unieważniający Order Virtuti Militari i zakazujący jego noszenia; podsumowanie roku 1793 w historii Polski). Od numerów kwietniowych coraz więcej miejsca poświęcano wyłącznie wydarzeniom w Polsce – wybuchowi powstania, przebiegowi walk, licznym zarządzeniom władz powstańczych. W treści m.in.: „Deklaracja względem W. Madalińskiego…” (początek powstania kościuszkowskiego – gen. Madaliński nie podporządkował się rozkazom o redukcji oddziałów); wybuch powstania w Warszawie, informacje o walkach („Stanęły woyska Polskie i Rossyiskie naprzeciw siebie”); Ignacy Zakrzewski wybrany prezydentem miasta; egzekucja przywódców konfederacji targowickiej. W numerze 32 „Akt powstania obywatelów, mieszkańców województwa krakowskiego”; dalej szereg dokumentów podpisanych przez Naczelnika, liczne odezwy prezydenta Warszawy Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego oraz zarządzenia władz powstańczych. Poza tym wiele szczegółowych informacji o walkach w Warszawie (m.in.: na Krakowskim Przedmieściu i Nowym Świecie, za Żelazną Bramą, na Lesznie, na Starym Mieście, przy okopach na Woli). Na początku maja opublikowano słynny uniwersał połaniecki znoszący poddaństwo chłopów. W numerach zamieszczano również poezję patriotyczną oraz wiele wstrząsających wiadomości o rewolucji francuskiej („Opis sprawy i śmierci Dantona”; listy osób straconych na gilotynie). Opr.: brązowy płsk, na licach pap. marm. Defekty opr., ślady po owadach, przebarwienia i zabrudzenia, poza tym stan dobry. Rzadkie.

Ilośc odsłon: 12